عبدالمهدی همت پور، باستانشناس، معمار و پژوهشگر ایرانشناسی در یادداشتی نوشت: تا پیش از برگزاری چهل و هفتمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در بیستم تیر سالجاری،  از ۲۸ اثر ایران که در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده بودند، حتی یک اثر پیش از تاریخ پارینه سنگی وجود نداشت که با ثبت محوطه های پیش از تاریخ دره خرم آباد این پازل تکمیل شد و نشان داد برخلاف تصور برخی منتقدان که اعتقاد داشتند وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی تنها به دنبال ثبت آثار دوره تاریخی و اسلامی است؛ شاهد قرارگیری آثاری از دوره پارینه سنگی تا دوران معاصر در فهرست میراث جهانی یونسکو هستیم.

هرچند جای خالی دوره هایی در این میانه وجود دارد که با این فرمان که وزارت متبوع در پیش گرفته است، در آینده، نه تنها در همه دوره های تاریخی دارای ثبت جهانی خواهیم بود. بلکه همه استان ها نیز حداقل  یک اثر ثبت جهانی خواهند داشت.

ثبت آثار تاریخی دره خرم‌آباد رکورد کهن‌ترین اثر جهانی ثبت شده در میراث جهانی یونسکو را جابه‌جا کرد. 

نقطه تمایز محوطه‌های پیش از تاریخ دره خرم‌آباد، دیرینگی این اثر است که تاریخ حضور انسان‌ها را نشان می‌داد. این دره‌ در گذشته محل زندگی انسان هوشمند و مسیر مهاجرت آن‌ها به آفریقا و اروپا بوده است.  غارهای ثبت شده شامل کلدر، یافته، کنجی، گیلوران، قمری و پناهگاه صخره‌ای گرارجنه بوده و شواهد ارزشمندی از زندگی مستمر انسان‌های نئاندرتال و دوره‌های مختلف پیش از تاریخ  دوران پارینه‌سنگی به قدمتی بیش از ۶۰ هزار سال را در خود جای داده‌اند.

کاوش‌های علمی و تحقیقات میان‌رشته‌ای انجام‌شده، این دره را به منبعی بی‌نظیر برای شناخت تکامل انسان تبدیل کرده است و تاکنون هیچ مکان تاریخی با این میزان قدمت اثبات‌شده زیستی دارای شواهد علمی، در هیچ‌یک از کشورهای عضو یونسکو به ثبت نرسیده است. بنابراین، این ثبت نه‌فقط برای ایران، بلکه برای جهانیان، یک نقطه عطف در ثبت های جهانی محسوب می‌شود.

خداقوت و دستمریزاد به همه دست اندرکاران که این اتفاق شگرف را رقم زدند از گذشته تاکنون.

انتهای پیام/